Rzeźby powstające w epoce baroku, czyli od schyłku XVI aż po XVIII wiek, zajmowały niezwykle istotne miejsce w tamtejszej kulturze artystycznej. Ich znakiem rozpoznawczym były pełne napięcia gesty oraz silnie zaznaczone emocje, a także niezwykła dbałość o szczegóły i złożone kompozycje.

Twórcy tego okresu chętnie sięgali po tematykę ludzką, ukazując postaci w pełnych energii i ekspresji ustawieniach. Dzięki temu rzeźby nabierały wyjątkowej dynamiki oraz teatralnego charakteru. Dzieła te nie tylko upiększały elewacje kościołów czy pałaców, często stanowiły również ozdobę wnętrz świątyń i domostw arystokracji.

• przedstawienia religijne,
• sceny zaczerpnięte z mitologii,
• alegorie.

Wszystko to doskonale odpowiadało duchowi kontrreformacji, inspirując widzów do głębokich refleksji duchowych.

Barokowi artyści potrafili znakomicie wykorzystać zarówno grę światła i cienia, jak i różnorodne materiały: od marmuru po brąz. Efekty ich pracy zachwycają do dziś, stanowiąc nieodłączny fragment dziedzictwa europejskiej sztuki nowożytnej.

Cechy charakterystyczne rzeźby barokowej: dramatyzm, ekspresja i bogactwo detali

Rzeźba barokowa natychmiast przyciąga uwagę dramatycznością i silną ekspresją. Twórcy tego okresu niezwykle skrupulatnie podchodzili do detali, co wyraźnie odróżnia ich prace od wcześniejszych epok. Przedstawiane przez nich postacie są pełne emocji – na ich obliczach łatwo dostrzec wzruszenie, ekstazę czy cierpienie. Takie uczucia jeszcze mocniej wydobywają dynamiczne pozy oraz pełne energii gesty.

Wyrazistość tych dzieł to efekt starannie zaplanowanej kompozycji oraz umiejętnego oddania ruchu – rzeźby sprawiają wrażenie, jakby zatrzymały intensywny moment akcji. Widać to choćby w realistycznych fałdach ubrań, misternie ułożonych włosach czy dopracowanych detalach otoczenia.

• realistyczne fałdy ubrań,
• misternie ułożone włosy,
• dopracowane detale otoczenia.

Barokowi artyści chętnie tworzyli wielofigurowe sceny przypominające teatralne przedstawienie, wzmacniając tym samym narracyjny charakter swoich prac. Zastosowanie światłocienia (chiaroscuro) nadawało im głębi i potęgowało trójwymiarowość nawet wtedy, gdy powierzchnia była płaska. Jasność wydobywała najdrobniejsze szczegóły, podczas gdy cień budował atmosferę napięcia.

• jasność podkreślała detale,
• cień budował napięcie,
• światłocień wzmacniał wrażenie głębi.

Twórczość powstawała z marmuru, brązu lub drewna; każdy materiał wymagał nie tylko talentu artysty, ale również doskonałego opanowania technik rzemieślniczych. Rzeźby te zdobiły wnętrza świątyń i pałaców rodów arystokratycznych jako oznaka wysokiego statusu oraz religijnej żarliwości epoki kontrreformacji.

• marmur podkreślał trwałość i prestiż,
• brąz umożliwiał ukazanie dynamicznych ruchów,
• drewno pozwalało na ekspresję w detalu,
• rzeźby zdobiły świątynie i pałace,
• były symbolem statusu i wiary.

Dzieła Gian Lorenzo Berniniego stanowią kwintesencję baroku – wystarczy spojrzeć na „Ekstazę świętej Teresy” czy „Apolla i Dafne”, by zachwycić się ruchem zaklętym w kamieniu oraz niezwykłym bogactwem szczegółów i przejmującą siłą emocji.

Wszystkie te elementy sprawiają, że barokowa rzeźba miała za zadanie nie tylko ozdabiać przestrzeń, lecz przede wszystkim poruszać widza i wpływać na jego uczucia oraz zmysły. To właśnie dzięki temu jest uznawana za sztukę pasji oraz niespotykanej biegłości wykonania.

Ruch, dynamika i gra światłocienia w rzeźbie barokowej

Barokowe rzeźby od razu przyciągają uwagę swoim ruchem i pełnym napięcia wyrazem. Postacie uchwycone są w momentach silnych emocji, jakby zatrzymane w trakcie gwałtownych gestów lub nagłych zwrotów. Artyści często wykorzystywali spiralne układy oraz ukośne linie, co sprawia, że dzieła wydają się niemal wirujące i nieustannie poruszające się w przestrzeni.

W rzeźbie „Apollo i Dafne” Berniniego te cechy są szczególnie widoczne: figury sprawiają wrażenie unoszących się i obracających wokół własnej osi. Płynność ruchu postaci skupia wzrok odbiorcy i potęguje dramaturgię sceny.

• realistycznie oddane detale,
• tkaniny miękko opływające ciała, reagujące na każdy ruch,
• włosy wyglądające jakby były poruszane podmuchem powietrza,
• światło wydobywające trójwymiarowość form,
• kontrast jasności i cienia (chiaroscuro) nadający kompozycji dramatyzm.

Za każdym razem, gdy światło pada pod innym kątem lub patrzymy na rzeźbę z innej strony, dzieło odsłania nowe oblicze. Efekty te zachęcają do oglądania z różnych perspektyw, nadając rzeźbie głębię i bogactwo znaczeń. W kaplicy Cornaro naturalny promień światła skierowany na postać świętej Teresy wzmacnia mistyczny klimat sceny.

Światłocień uwypukla cielesność bohaterów i wpływa na nastrój oraz psychologię przedstawienia. Gra cieni i blasku nadaje twarzom i gestom nowe sensy oraz emocjonalne niuanse. Barokowe rzeźby łączą precyzję anatomiczną z głęboko symbolicznym przekazem duchowym.

• ekspresja ruchu,
• energia kompozycji,
• mistrzowska gra światłem.

Dzięki tym elementom barokowe rzeźby pulsują teatralnym napięciem i zdają się ożywać mimo twardości marmuru czy brązu.

Materiały i techniki rzeźbiarskie w epoce baroku: marmur, brąz, drewno, stiuk

Barokowi rzeźbiarze szczególnie upodobali sobie marmur, ceniąc go za trwałość, elegancję oraz możliwość wydobycia najdrobniejszych detali. Wystarczy spojrzeć na „Ekstazę św. Teresy” Berniniego – właśnie dzięki temu kamieniowi udało się wiernie oddać zarówno delikatne fałdy szat, jak i subtelny wyraz twarzy postaci. Twórcy doceniali również sposób, w jaki marmur pozwalał modelować światło i cień, budując miękkie przejścia tonalne.

Z kolei brąz otwierał zupełnie inne perspektywy przed artystami. Dzięki technice odlewu na wosk tracony powstawały złożone kompozycje o wielu elementach, a materiał ten umożliwiał ukazanie ruchu oraz dynamiki sceny z niezwykłą precyzją. Wspaniale widać to np. w barokowych pomnikach jeździeckich czy dynamicznych przedstawieniach bitewnych.

Drewno natomiast wybierano przede wszystkim do zdobienia wnętrz kościołów i tworzenia ołtarzy. Jego podatność na obróbkę pozwalała rzeźbiarzom eksperymentować z bogatą ornamentyką oraz ekspresyjnymi gestami postaci. Często dekoracje te były malowane lub pokrywane złotem, co potęgowało efekt wizualny oraz podkreślało religijną symbolikę dzieł. Stosowano także polichromię czy nakładanie złoconych płatków dla uzyskania jeszcze większego blasku.

Stiuk wykorzystywano zarówno do ozdabiania monumentalnych sklepień czy fasad pałaców płaskorzeźbami, jak i do tworzenia rozbudowanych kompozycji figuralnych w kaplicach czy salach reprezentacyjnych. Nierzadko tego typu dekoracje uzupełniały iluzjonistyczne malowidła ścienne potęgujące poczucie głębi przestrzeni.

W epoce baroku artyści chętnie bawili się kontrastem światła i cienia – chiaroscuro – dostosowując technikę obróbki materiałów do zamierzonego efektu dramatycznego nawet tam, gdzie przestrzeń była ograniczona murami budynków. Marmur uwydatniał delikatność świetlnych przejść; brąz doskonale eksponował wyraziste kontury; drewno dzięki warstwom farby lub złota akcentowało istotne szczegóły rzeźby.

• decyzja o wyborze konkretnego surowca zależała od tematyki realizowanego projektu,
• ważne było również przeznaczenie dzieła – sakralny lub świecki charakter,
• do monumentalnych prac wykorzystywano głównie marmur lub brąz,
• przy aranżacji wnętrz dominowało drewno albo tańszy stiuk,
• w Europie Środkowej oraz na Półwyspie Iberyjskim szczególnie popularny był stiuk.

Każdy ze wspomnianych materiałów wymagał od artysty specyficznych umiejętności: precyzyjnego cięcia twardego marmuru ręcznymi narzędziami; skomplikowanego procesu odlewania brązu; mistrzowskiej snycerki przy pracy z drewnem albo sprawnego nakładania stiuku na duże powierzchnie zgodnie z aktualnymi trendami epoki baroku.

Tematyka rzeźb barokowych: religia, mitologia i alegorie

Rzeźba barokowa koncentrowała się przede wszystkim wokół trzech głównych tematów:

• religii,
• mitologii,
• alegorii.

Największe znaczenie miały motywy związane z wiarą — twórcy przedstawiali sceny biblijne, postacie świętych, aniołów czy męczenników. Ich prace powstawały po to, by poruszyć odbiorców duchowo oraz podkreślić mistyczny wymiar przeżyć religijnych. Przykładem są ołtarze pełne ruchliwych sylwetek lub scen ukazujących cuda, które miały inspirować wiernych.

Motywy zaczerpnięte z mitologii również cieszyły się ogromną popularnością. Rzeźbiarze chętnie sięgali po greckie i rzymskie legendy, aby oddać dramatyczność ludzkiego losu i wywołać silne emocje u oglądających. W ich dziełach często pojawiały się opowieści o przemianach bogów, porwaniach czy walkach; takie postacie jak Apollo czy Bachus nabierały symbolicznego znaczenia. Doskonałym przykładem jest „Apollo i Dafne” autorstwa Gian Lorenzo Berniniego.

Alegorie pozwalały natomiast wyrażać idee abstrakcyjne poprzez konkretne figury uosabiające wartości takie jak Sprawiedliwość, Cnota czy Czas. Takie kompozycje zdobiły rezydencje i ogrody możnych tego okresu. Bogata symbolika tych rzeźb niosła ze sobą ważne przesłania moralne albo upamiętniała istotne wydarzenia historyczne.

Sakralna sztuka baroku obecna była nie tylko we wnętrzach kościołów — na przykład jako elementy wystroju ołtarzy lub ambon — lecz także poza nimi: na placach miast można było spotkać pomniki świętych. Było to odpowiedzią na potrzeby kontrreformacji oraz próbę promowania katolickich wartości za pomocą ekspresyjnej i pełnej emocji sztuki.

Wszystkie te tematy spajała intensywność emocjonalna oraz niezwykłe przywiązanie do detalu typowe dla baroku. Twórcy tej epoki tworzyli dzieła oddziałujące zarówno na uczucia widza (jak choćby słynna „Ekstaza św. Teresy” Berniniego), jak też zachęcające do refleksji dzięki licznie wykorzystywanym symbolom i odniesieniom kulturowym obecnym w każdej kompozycji.

Rzeźba barokowa jako uzupełnienie architektury i malarstwa

Rzeźba barokowa była nieodłącznym elementem architektury i malarstwa tej epoki, doskonale je uzupełniając. Od schyłku XVI wieku aż do XVIII stulecia kształtowała nie tylko wnętrza kościołów czy pałaców, ale także wpływała na wygląd przestrzeni świeckich. Monumentalne figury zintegrowane z budynkami sprawiały, że obiekty nabierały wyjątkowej głębi i niepowtarzalnego wyrazu.

• fasady świątyń, rezydencji oraz kolumnady zdobiły liczne rzeźby,
• artystyczne detale podkreślały walory estetyczne budowli,
• okazałe dekoracje na frontonach oraz grupy postaci przy wejściach potęgowały wrażenie przepychu i dynamiki całego założenia.

Wnętrza kościołów ożywały dzięki bogato zdobionym ołtarzom oraz ambonom pełnym ekspresyjnych sylwetek aniołów i świętych. Takie kompozycje wpływały na sposób odbioru przestrzeni – oglądający doświadczał zarówno ruchu form architektonicznych, jak i emocji płynących z przedstawień rzeźbiarskich.

• barokowe dzieła rzeźbiarskie często odwoływały się do efektów światłocienia,
• figury umieszczano w taki sposób, by światło wydobywało ich trójwymiarowość,
• przykładem harmonii rzeźby z architekturą jest kaplica Cornaro w kościele Santa Maria della Vittoria w Rzymie – „Ekstaza św. Teresy” Gian Lorenza Berniniego.

Nie można pominąć bliskiej współpracy rzeźby z malarstwem. Oba te środki artystycznego wyrazu wzajemnie się przenikały, podbijając tematykę religijną czy mitologiczną oraz tworząc charakterystyczną dla baroku atmosferę teatru.

• polichromowane figury subtelnie stapiały się z freskami pokrywającymi ściany i sklepienia,
• kontrast materiałów wyraźnie oddzielał realność od iluzji artysty,
• w efekcie powstawała spójna wizja przestrzeni, w której wszystkie elementy plastyczne współgrały ze sobą.

Monumentalna rzeźba stawała się kluczowym składnikiem kompozycji barokowych budowli oraz ich powiązania z narracyjnym malarstwem tych czasów.

Wybitni twórcy rzeźby barokowej: Bernini, Algardi, Falconet, Bouchardon i inni

Barokowa rzeźba europejska rozwinęła się pod wpływem wielu tradycji, lecz niekwestionowanym liderem tej epoki pozostaje Gian Lorenzo Bernini. To właśnie jego dzieła, takie jak „Ekstaza świętej Teresy” czy „Apollo i Dafne”, stały się ikonami stylu barokowego. Artysta potrafił z niezwykłą precyzją oddać ruch i napięcie emocjonalne postaci, zaskakiwał także dbałością o najdrobniejsze detale oraz wyrafinowaną grą światła. Jego twórczość nadała rzeźbie barokowej głębię ekspresji i wprowadziła świeże podejście do pracy ze światłocieniem.

wśród włoskich mistrzów wyróżniał się również Alessandro Algardi, znany przede wszystkim z imponujących realizacji sakralnych – przykładem może być relief przedstawiający spotkanie Leona Wielkiego z Attylą. Algardi łączył dynamiczne opowiadanie historii z powściągliwością klasycznych kształtów, umiejętnie budując sceny pełne dramatyzmu przy zachowaniu harmonii.

francuski barok wzbogacili natomiast Étienne Maurice Falconet oraz Edmé Bouchardon. Falconet zasłynął monumentalnym pomnikiem Piotra Wielkiego w Petersburgu, nazwanym „Jeźdźcem spiżowym”. Rzeźba ta zadziwia ruchem i realistycznym oddaniem sylwetek jeźdźca i konia – bez wątpienia należy do najbardziej charakterystycznych przedstawień XVIII wieku. Z kolei Bouchardon wniósł do sztuki tamtego czasu lekkość oraz elegancję: jego „Amor wycinający łuk z maczugi Herkulesa” już zapowiada subtelność rokoka.

• bernini rewolucjonizował rzeźbę poprzez mistrzowskie oddanie ruchu i światłocienia,
• algardi łączył dramatyczne sceny z klasyczną harmonią,
• falconet stworzył jeden z najbardziej rozpoznawalnych pomników XVIII wieku,
• bouchardon wprowadził elegancję i lekkość, zapowiadając styl rokoko,
• twórczość tych artystów wywarła wpływ na rzeźbiarzy w całej Europie.

Dorobek tych twórców odcisnął silne piętno na rozwoju rzeźby barokowej. Ich prace fascynują bogactwem formy, ekspresywnością oraz oryginalnym wykorzystaniem kontrastów świetlnych. We Włoszech ton nadawali Bernini i Algardi; we Francji zaś decydujące znaczenie mieli Falconet wraz z Bouchardonem. Efekty ich działalności widoczne są zarówno w monumentalnych realizacjach sakralnych czy miejskich pomnikach, jak też w bardziej kameralnych kompozycjach ogrodowych.

Wpływ takich artystów jak Bernini czy Algardi nie ograniczał się jedynie do rodzinnego kraju – inspirowali oni całe pokolenia rzeźbiarzy w różnych zakątkach Europy: od Hiszpanii po Niemcy. Dzięki nim sztuka baroku osiągnęła niezwykły poziom techniczny i zajęła ważne miejsce w europejskiej kulturze nowożytnej.

Najsłynniejsze rzeźby barokowe: dzieła, które zmieniły historię sztuki

Najbardziej rozpoznawalne rzeźby barokowe otworzyły nowy rozdział w dziejach sztuki, łącząc mistrzostwo wykonania z wyjątkową ekspresją. Bezsprzecznie najbardziej znanym dziełem tego nurtu jest „Ekstaza świętej Teresy” Gian Lorenzo Berniniego. Powstała w 1652 roku dla kaplicy Cornaro w Rzymie i stała się prawdziwym symbolem dramatyzmu oraz duchowości epoki. Artysta przedstawił świętą właśnie w chwili mistycznego uniesienia, dbając o każdy detal i efekt świetlny wydobywający piękno marmuru.

Kolejna niezwykła realizacja Berniniego to „Apollo i Dafne”, powstała w latach 1622–1625. Kompozycja ta przedstawia moment przemiany nimfy Dafne w drzewo podczas ucieczki przed Apollinem; spiralny ruch postaci zachwyca dynamiką, a płynność przejścia – na przykład włosów zamieniających się w liście czy dłoni przemieniających się w gałęzie – do dziś budzi podziw miłośników mitologicznych opowieści zaklętych w kamieniu.

Wśród najważniejszych prac artysty znajduje się również „Dawid”, datowany na lata 1623–1624. W przeciwieństwie do wcześniejszych renesansowych ujęć tej biblijnej postaci Bernini uchwycił bohatera tuż przed decydującym ruchem – cała sylwetka jest napięta, a twarz wyraża skupienie i determinację. To właśnie energia oraz głęboka emocjonalność sprawiają, że rzeźba ta robi niezapomniane wrażenie.

Nie sposób pominąć monumentalnej Fontanny di Trevi, ukończonej w 1762 roku, która stanowi jeden z symboli Rzymu. Imponująca kompozycja harmonijnie łączy elementy architektury z późnobarokową rzeźbą – centralną postacią jest Neptun prowadzący rydwan zaprzężony w morskie rumaki.

Dzięki tym wybitnym dziełom zmieniło się podejście do rzeźby: przestała być jedynie ozdobą lub nośnikiem treści religijnych, stając się środkiem wyrażania uczuć poprzez ruch, światłocień oraz bogactwo detali. Inspiracje płynące z twórczości Berniniego oddziaływały nie tylko na włoskich artystów – ich wpływ widoczny był także daleko poza granicami Italii.

• najważniejsze przykłady barokowej rzeźby można obecnie podziwiać przede wszystkim we Włoszech,
• szczególnie na terenie Rzymu – zarówno we wnętrzach, takich jak kaplica Cornaro czy Galleria Borghese,
• oraz na słynnych miejskich placach.

Stanowią one nie tylko świadectwo kunsztu XVII-wiecznych twórców, lecz także fascynujące źródło wiedzy o przemianach kulturowych nowożytnej Europy.

Rzeźby barokowe w Polsce: dziedzictwo, lokalizacje i wpływy

Barokowa rzeźba w Polsce odgrywa istotną rolę w naszym dziedzictwie kulturowym i doskonale ukazuje, jak silnie oddziaływała włoska sztuka na rodzime tradycje artystyczne między końcem XVI a XVIII stuleciem. Najbardziej okazałe przykłady tej epoki można podziwiać przede wszystkim w obiektach sakralnych – kościołach, katedrach czy rezydencjach magnackich.

Charakterystyczną cechą polskich rzeźb barokowych jest wyrazista ekspresja oraz pełna ruchu forma postaci. Mistrzowskie dopracowanie szczegółów często czerpało inspirację z dzieł włoskich artystów. W większych miastach przetrwało wiele takich realizacji – choćby w krakowskim Kościele św. Anny, gdzie emocjonalne figury i bogato zdobione ołtarze oddają ducha tamtych czasów. Równie imponujące są monumentalne kompozycje we wrocławskiej katedrze, które nadają przestrzeniom świątyń wyjątkowy klimat.

• wyrazista ekspresja postaci,
• pełna ruchu forma,
• mistrzowskie dopracowanie szczegółów,
• inspiracja dziełami włoskich mistrzów,
• bogato zdobione ołtarze i monumentalne kompozycje.

Elementy rzeźbiarskie nie ograniczają się jednak tylko do wnętrz kościołów; można je odnaleźć również na fasadach pałaców miejskich oraz w ogrodach dawnych rezydencji arystokratycznych. Przykładem są kolumnady ozdobione postaciami świętych czy alegoryczne dekoracje, które wzbogacają architekturę tych miejsc.

Znaczący wpływ Italii był możliwy dzięki zarówno sprowadzanym z południa Europy twórcom, jak i podróżom polskich mecenasów do Włoch. Styl Gian Lorenza Berniniego stał się punktem odniesienia dla wielu artystów zatrudnianych przy najważniejszych projektach sakralnych – dynamiczne grupy figuralne można zobaczyć m.in. w warszawskim Kościele Świętego Krzyża albo na Jasnej Górze.

• sprowadzanie twórców z południa Europy,
• podróże polskich mecenasów do Włoch,
• inspiracja stylem Berniniego,
• dynamiczne grupy figuralne w kościołach,
• przenikanie barokowej ekspresji do najważniejszych projektów sakralnych.

Rzemieślnicy baroku chętnie wykorzystywali rozmaite materiały: oprócz marmuru czy brązu sięgali także po drewno i stiuk, tworząc nimi kunsztowne dekoracje wnętrz kościołów oraz sal balowych pałaców. Dzieła te przetrwały liczne burze dziejowe głównie dzięki troskliwej opiece konserwatorów – przykładem mogą być odrestaurowane rzeźby na Osiedlu Szwoleżerów w Warszawie.

• wykorzystanie marmuru,
• stosowanie brązu,
• tworzenie z drewna,
• użycie stiuku,
• kunsztowne dekoracje kościołów i pałaców.

Barokowa rzeźba nad Wisłą stanowi dziś harmonijne połączenie południowoeuropejskich wzorców z lokalnymi motywami religijnymi i historycznymi, pozostając nieodłącznym elementem narodowej spuścizny oraz atrakcyjnym celem dla entuzjastów dawnej sztuki.

Dziedzictwo i wpływ rzeźby barokowej na sztukę kolejnych epok

Barokowa rzeźba odegrała kluczową rolę w kształtowaniu nowoczesnej sztuki europejskiej, będąc źródłem inspiracji dla wielu późniejszych kierunków. Jej siła tkwi przede wszystkim w przenoszeniu silnych emocji, bogactwa form oraz teatralnej ekspresji do innych epok artystycznych. Klasycyzm zachował z baroku potrzebę monumentalności i dbałość o szczegóły, choć uprościł kompozycję, nadając jej więcej ładu i symetrii. Rokoko natomiast przejęło z tej tradycji wyrazistość uczuć, lecz nadało rzeźbie lekkość i subtelność – widoczne chociażby w porcelanowych figurkach inspirowanych ruchem postaci rodem z baroku.

• klasycyzm czerpał z baroku monumentalność i dbałość o szczegóły,
• rokoko przejęło wyrazistość uczuć, wprowadzając lekkość i subtelność,
• porcelanowe figurki inspirowane były ruchem postaci barokowych.

Wyraźne ślady wpływu baroku można dostrzec również w sposobie operowania światłem i cieniem (chiaroscuro), co pozwalało uzyskać efekt trójwymiarowości nie tylko u twórców klasycyzmu. Intensywna ekspresja obecna u takich mistrzów jak Bernini czy Algardi znalazła odbicie zarówno we francuskiej, jak i niemieckiej rzeźbie XVIII wieku. Tematyka pozostała wierna tradycji – dzieła religijne dominowały przez większość stulecia, podczas gdy sceny mitologiczne cieszyły się niesłabnącą popularnością aż po czasy klasycyzmu.

• barokowe chiaroscuro wpłynęło na efekty trójwymiarowości w rzeźbie,
• intensywna ekspresja mistrzów baroku była inspiracją dla rzeźbiarzy XVIII wieku,
• tematyka religijna dominowała,
• sceny mitologiczne zachowały popularność aż do klasycyzmu.

Rzeźbiarze okresu rokoka chętnie korzystali z rozwiązań technicznych opracowanych przez poprzedników – na przykład umiejętnego modelowania detali czy gry światłem na powierzchni dzieła. Prace takie jak „Amor wycinający łuk z maczugi Herkulesa” autorstwa Edmé Bouchardona pokazują, jak miękkie linie oraz finezyjne ruchy postaci wywodzą się bezpośrednio z tradycji barokowej. Z kolei klasycyzm często kontrastował spokojne pozy antyczne ze spiralnym układem ciała zaczerpniętym od dawnych mistrzów.

• rokoko wykorzystywało techniki barokowe w modelowaniu detali,
• gry światłem na powierzchni dzieła były kontynuowane,
• miękkie linie i finezyjne ruchy postaci wywodziły się z baroku,
• klasycyzm łączył spokojne pozy antyczne ze spiralnym układem ciała barokowego.

Oddziaływanie rzeźby barokowej nie ogranicza się jedynie do stylu – obejmuje także metody obróbki marmuru czy brązu praktykowane przez artystów od Francji po Rosję. Tradycja ta żyje dzięki powielaniu lub przetwarzaniu słynnych kompozycji takich jak „Ekstaza świętej Teresy” bądź „Apollo i Dafne”, które stały się wzorem dla XIX-wiecznych twórców wracających do dawnych motywów.

• metody obróbki marmuru i brązu były szeroko rozpowszechnione,
• słynne kompozycje barokowe były powielane i przetwarzane,
• barok stał się wzorem dla artystów XIX wieku.

Obecnie patrzymy na europejską rzeźbę przez pryzmat innowacji zapoczątkowanych właśnie w epoce baroku: dynamiczny ruch postaci, psychologiczny portret oraz gra światłem pozostają ważnymi narzędziami współczesnych artystów szukających natchnienia u wielkich poprzedników. Dziedzictwo tego nurtu trwa nadal – wpływa na kształcenie młodych twórców oraz wzbogaca estetykę muzealnych kolekcji w całej Europie.